บทเรียนจากความผิดพลาดของยุโรป: อาเซียนควรวางกลยุทธ์อย่างไรในเกมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ?

“ยุโรปพึ่งพาสหรัฐฯ มากเกินไปจนสูญเสียอำนาจต่อรองทางการเมืองและเศรษฐกิจ อาเซียนจะเดินเกมอย่างไรเพื่อหลีกเลี่ยงข้อผิดพลาดนี้? สำรวจบทเรียนสำคัญและแนวทางที่อาเซียนควรนำไปปรับใช้เพื่อรักษาความเป็นกลางและเสริมสร้างความร่วมมือทางเศรษฐกิจในยุคที่มหาอำนาจแข่งขันกันอย่างเข้มข้น”

ในโลกที่มีการแข่งขันทางภูมิรัฐศาสตร์รุนแรงขึ้น การกำหนดนโยบายต่างประเทศของแต่ละภูมิภาคไม่ได้ขึ้นอยู่กับปัจจัยภายในเท่านั้น แต่มหาอำนาจระดับโลกมักมีบทบาทสำคัญในการชี้นำทิศทางของประเทศและภูมิภาคต่าง ๆ หนึ่งในกรณีที่ชัดเจนคือ ยุโรป ที่ในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา พึ่งพาสหรัฐอเมริกาอย่างมากทั้งด้านนโยบายการต่างประเทศและความมั่นคง

ศาสตราจารย์ Jeffrey Sachs นักเศรษฐศาสตร์และนักวิชาการด้านการพัฒนา ได้กล่าวสุนทรพจน์ต่อ รัฐสภายุโรป (European Parliament) เพื่อเตือนถึงผลกระทบจากการที่ยุโรป ยอมให้สหรัฐฯ เป็นผู้กำหนดทิศทางของนโยบายต่างประเทศ มาเป็นเวลากว่า 30 ปี ซึ่งนำไปสู่ความขัดแย้งทางการเมือง เศรษฐกิจ และความมั่นคงในหลายพื้นที่ทั่วโลก

สิ่งที่ทำให้คำกล่าวของ Sachs มีความสำคัญต่ออาเซียนคือ คำถามที่ว่า อาเซียนจะปล่อยให้มหาอำนาจกำหนดทิศทางของตนเองแบบที่เกิดขึ้นกับยุโรป หรือจะกำหนดอนาคตของตนเอง

คำกล่าวของ Jeffrey Sachs ต่อรัฐสภายุโรป

ในสุนทรพจน์ของเขา Jeffrey Sachs ได้กล่าวถึง บทบาทของสหรัฐอเมริกาในการกำหนดนโยบายโลก โดยชี้ให้เห็นถึงประเด็นสำคัญดังต่อไปนี้

ยุโรปพึ่งพาสหรัฐฯ มากเกินไป

  • นโยบายของ NATO และการขยายอิทธิพลของสหรัฐฯ ทำให้ยุโรปขาดอำนาจต่อรองทางการเมืองของตนเอง\
  • นำไปสู่การมีส่วนร่วมของยุโรปในความขัดแย้งที่ไม่จำเป็น

NATO เป็นชนวนความขัดแย้งระหว่างยุโรปและรัสเซีย

  • การขยายตัวของ NATO สร้างแรงกดดันให้รัสเซียและนำไปสู่สงครามยูเครนในปัจจุบัน

สหรัฐฯ มีบทบาทสำคัญในการทำให้ตะวันออกกลางไม่มั่นคง

  • การแทรกแซงในอิรัก ลิเบีย และซีเรีย ทำให้ภูมิภาคนี้เผชิญกับความขัดแย้งและความไม่มั่นคงต่อเนื่อง

ยุโรปควรมีนโยบายต่างประเทศที่เป็นอิสระ

  • แทนที่จะพึ่งพาสหรัฐฯ ควรให้ความสำคัญกับการเจรจาทางการทูตและแนวทางสันติภาพ

Sachs ยังกล่าวเสริมว่า ยุโรปควรแสวงหาความร่วมมือกับอาเซียนมากขึ้น เนื่องจากอาเซียนเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่สามารถรักษาความสัมพันธ์ทางการทูตกับทุกขั้วอำนาจได้อย่างสมดุล

บทเรียนสำคัญสำหรับอาเซียน

ในขณะที่ยุโรปกำลังเผชิญกับคำถามเกี่ยวกับการพึ่งพาสหรัฐฯ อาเซียนเองก็ควรพิจารณาว่า ภูมิภาคของเราควรดำเนินนโยบายต่างประเทศอย่างไรท่ามกลางการแข่งขันของมหาอำนาจโลก

1. อาเซียนควรใช้จุดแข็งของความเป็นกลางในการกำหนดทิศทางระหว่างประเทศ

หนึ่งในจุดแข็งที่สำคัญของอาเซียนคือ ความสามารถในการรักษาสมดุลทางการเมืองและเศรษฐกิจระหว่างขั้วอำนาจโลก ซึ่งแตกต่างจากยุโรปที่เลือกข้างสหรัฐฯ อย่างชัดเจน

  • อาเซียนสามารถมีความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับทั้ง จีน สหรัฐฯ รัสเซีย และยุโรป โดยไม่ต้องเลือกระหว่างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง
  • หากสามารถรักษาความเป็นกลางได้ อาเซียนจะยังคงเป็น เวทีสำคัญของการเจรจาทางการทูตและการค้าระดับโลก

2. หากอาเซียนสูญเสียความเป็นกลาง ผลกระทบทางเศรษฐกิจและการเมืองจะตามมา

หากอาเซียนเลือกข้างมหาอำนาจอย่างชัดเจน อาจต้องเผชิญกับผลกระทบที่รุนแรง ได้แก่

  • การถูกคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ จากขั้วอำนาจที่อาเซียนไม่ได้สนับสนุน
  • ความแตกแยกภายในอาเซียนเอง เนื่องจากแต่ละประเทศมีจุดยืนที่แตกต่างกันกับมหาอำนาจ
  • การถูกดึงเข้าสู่ความขัดแย้งทางทหาร เช่น กรณีพิพาทในทะเลจีนใต้

3. อาเซียนสามารถใช้ Green Economy เป็นจุดแข็งทางเศรษฐกิจ

Jeffrey Sachs ได้กล่าวถึง Green Economy ว่าเป็นหนึ่งในโอกาสสำคัญที่ยุโรปและอาเซียนสามารถร่วมมือกันได้

  • ยุโรปต้องการหุ้นส่วนที่สามารถสนับสนุนเป้าหมายด้าน Net Zero
  • อาเซียนเป็นฐานการผลิตสำคัญของพลังงานสะอาดและเทคโนโลยีสีเขียว

โอกาสที่อาเซียนสามารถใช้ประโยชน์ ได้แก่

  • ดึงดูดการลงทุนจากยุโรปในโครงการพลังงานสะอาด
  • พัฒนาอุตสาหกรรมที่สอดคล้องกับมาตรฐาน ESG ของยุโรป
  • พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่สนับสนุนเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ

4. ไทยควรใช้บทบาทของตนในการเป็นศูนย์กลางการทูตและเศรษฐกิจในอาเซียน

ไทยมีศักยภาพที่จะเป็น ศูนย์กลางของการเจรจาทางการทูตและเศรษฐกิจในอาเซียน

  • ใช้ความเป็นกลางของไทยในการดึงดูดการลงทุนจากทุกฝ่าย
  • เป็นเจ้าภาพการประชุมสำคัญระดับโลก เช่น ASEAN+EU, ASEAN+China
  • ส่งเสริมอุตสาหกรรมพลังงานสะอาด เพื่อให้สอดคล้องกับ European Green Deal

บทสรุป: อาเซียนควรเป็นผู้กำหนดทิศทางของตนเอง

จากสิ่งที่เราได้เรียนรู้จากคำกล่าวของ Jeffrey Sachs สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ อาเซียนต้องไม่ปล่อยให้มหาอำนาจเข้ามากำหนดทิศทางของภูมิภาค

  • อาเซียนต้องรักษาความเป็นกลาง เพื่อป้องกันความแตกแยกภายในและเพิ่มอำนาจต่อรองในเวทีโลก
  • อาเซียนต้องสร้างความร่วมมือทางเศรษฐกิจอย่างชาญฉลาด โดยเฉพาะด้าน Green Economy
  • ไทยควรใช้โอกาสนี้ในการเป็นผู้นำในภูมิภาค และดึงดูดการลงทุนจากทั่วโลก

ในโลกที่มีการแข่งขันทางภูมิรัฐศาสตร์รุนแรงขึ้น อาเซียนต้องกำหนดอนาคตของตนเอง แทนที่จะปล่อยให้มหาอำนาจกำหนดทิศทางของภูมิภาค

Exploring the Latest in Our Blog

Related Insights

Designing and implementing online stores or e-commerce platforms that are secure, easy to navigate, and visually appealing.